judo

جودو

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جودو 柔道
جیگارو کانو (راست) و کیوزو میفونه (چپ)
نام	جودو 柔道
سختی	تمام برخورد
کشور مبدا	ژاپن
پدیدآور	جیگارو کانو
افراد شناخته شده	ببینید: List of judoka
والد	مکاتب مختلف کو-ریو (مجموعه هنرهای جنگی باستانی ژاپن) جوجوتسو، بویژه تِنجین شین یو-ریو و کیتو-ریو
هنرهای پسین	جوجوتسوی برزیلی، کوسِن جودو (جودو در خاک), سامبوی روسی
المپیک	از ۱۹۶۴[۱] (مردان) و از ۱۹۹۲[۲] (زنان)
تارنمای رسمی	International Judo Federation (IJF) The Kodokan

این نوشتار دربردارندهٔ واژگان ژاپنیاست. اگر مرورگر یا رایانه‌تان تنظیم نشده باشد، به جای نویسه‌های کانجیو کانا، علامت سؤال، مستطیل و علائم دیگر نمایش داده می‌شوند.

جودو (کارآمدترین ، تکنیکی ترین و برترین ورزش رزمی شناخته شده - مجله جهانی fighter news 1977)(به ژاپنی: 柔道) ( تلفظ ^{راهنما·اطلاعات}) (به معانی طریقت نرمی، شیوهٔ ظریف و یا راه ملایمت) هنری رزمی از کشور ژاپن است. منشأ جودو، هنر جنگی تن به تن سامورایی‌ها جوجوتسو و کُشتی پهلوانی باستانی ژاپن، یاوارا، با بیش از دو هزار سال تاریخ است و در سال ۱۸۸۲ توسط استاد جیگارو کانو پایه‌گذاری و به جامعهٔ ژاپن معرفی شد. استاندارد و مرکز فدراسیون جهانی جودو، سازمان کودوکان جودو در شهر توکیو پایتخت ژاپن می‌باشد. جودو نخستین رشتهٔ رزمی است که در المپیک ۱۹۶۴ توکیو وارد بازی های المپیک شد.

محتویات

  [نهفتن] 

• ۱تاریخچه و فلسفه
• ۲درجات فنی
• ۳جودو در ارتش ها و نظامی های جهان
• ۴برخی از اصطلاحات مهم
• ۵احترام و اَدب در جودو
• ۶فنون
  • ۶.۱فنون پرتابی (ناگه وازا)
  • ۶.۲فنون خاک (کاتامه وازا یا نه وازا)
  • ۶.۳فنون ضربه ای (آتِمی وازا)
• ۷امتیازات
• ۸شیوۀ پیروزی در مسابقات
• ۹محبوبیت جودو در المپیک
• ۱۰کنفرانس سالانه فدراسیون جهانی جودو IJF
• ۱۱محافظ (پوشش سر)
• ۱۲تغییر قوانین در سال ۲۰۱۲
• ۱۳پر افتخارترین کشورهای جهان در کسب مدال و توسعه جودو
• ۱۴ضعف جودو ایران
• ۱۵پانویس
• ۱۶منابع
• ۱۷جستارهای وابسته
• ۱۸پیوند به بیرون

تاریخچه و فلسفه[ویرایش]

استاد جیگارو کانو بنیان‌گذار جودو

تاریخچهٔ جودو از زندگی مؤسس آن جدایی ناپذیر است. پایه‌گذار این هنر رزمی اصیل، استاد جیگورو کانو بنیان‌گذار سیستم مدرن تربیت بدنی مدارس و دانشگاه‌های ژاپن در اواخر قرن نوزدهم (دورهٔ مِیجی)، دانشمند فرهیخته و متخصص در چندین مکتب قدرتمند و پیشروی جوجوتسو از جمله کیتو-ریو و تِنجین شین یو-ریو بود. استاد کانو نخستین فرد آسیایی بود که به عضویت کمیتهٔ بین‌المللی المپیک درآمد. جیگورو کانو در یک خانوادهٔ قدیمی و ثروتمند، با سابقهٔ طولانی در تولید و فروش ساکه در ناحیهٔ میکاگه واقع در منطقهٔ هیگاشی نادا در شهر کوبه زاده شد. پدر استاد، جیروساکو مارِشیبا کانو، پسرخواندهٔ کاهن اعظم معبد (ایزدکدهٔ) شینتوییِ هیوشی بود که کسب و کار موروثی خانواده را انتخاب نکرد و در مقام یک روحانی ارشد شینتو زندگی اش را وقف امور مذهبی و آموزشی کرد. او باور عمیقی به ارزش تحصیل و نیروی تعلیم و تربیت داشت و از ابتدا پسر سوم خود، جیگورو را برای کسب علم و معرفت به دست اساتید بزرگی چون چوکوئون یاماموتو و شوسِتسو آکیتا سپرد. استاد در سن نه سالگی مادر خود، بانو ساداکو کانو را از دست داد و همان سال پدر، خانواده را به توکیو منتقل کرد. کانوی جوان در مدارس خصوصی ثبت نام کرد و از ابتدا معلم خصوصی زبان انگلیسی داشت. در سال ۱۸۷۴ برای پیشرفت در مهارتهای زبان انگلیسی و آلمانی به مدرسه‌ای تحت مدیریت اروپایی‌ها فرستاده شد. در آن زمان استاد کانو تنها ۱٫۴۷ متر قد و ۴۱ کیلو وزن داشت. روزی بایسِی ناکای، یکی از دوستان خانواده که پیشتر عضو محافظین شوگون نیز بود، دربارهٔ جوجوتسو به عنوان بهترین شکل تمرین بدنی صحبت می‌کرد. پس از آن برخی از فنون جوجوتسو را برای کانوی جوان اجرا کرد و به او نشان داد که با هنر چیرگی بر نیروها و درک لطافت و ظرافت فنون قدیمی جوجوتسو چگونه یک شخص کوچک اندام نیز می‌تواند بر حریفی تنومند و بلندقد پیروز شود. با وجود مخالفت ناکای و حتی پدر مبنی بر خطرناک و از مُد افتاده بودن نبرد تن به تن سامورایی، کانو عزم کرد که هنر را بیاموزد.

این چنین بود که چشمۀ جودو از دل صخرۀ کهنسال جوجوتسو جوشید. استاد جیگورو کانو در سال ۱۹۳۸ هنگام بازگشت از سفر کاری خود به مصر با کشتی هیکاوا مارو، در اثر ابتلاء به ذات الریه درگذشت. او با تعریف دوبارۀ هنر رزمی از شیوه ای مخصوص برای جنگیدن و پیروز شدن به یک طریقت معنوی در زندگی و سلامتی جسم و روح برای عموم جامعه، میراثی ابدی برای نسلهای آینده بر جای گذاشت.^[۳]

درجات فنی[ویرایش]

ورزش کاران این رشته، درجات را از کیو (در ژاپنی به معنای درجه) ۱۰ یا همان کمربند سفید آغاز و با طی مراحل کیو ۹ تا کیو ۱ کمربندهای زرد، سبز، بنفش و قهوه‌ای به درجهٔ دان یا کمربند مشکی می‌رسند؛ که کمربند مشکی از دان ۱ آغاز و تا دان ۱۰ ادامه می‌یابد.

جودو در ارتش ها و نظامی های جهان[ویرایش]

جودو ورزش اول و مُلزَم تمام ارتش ها ، نیروهای نظامی ، پلیس ، و تکاوری جهان است ، به گونه ای که مسابقات جودو نیروهای نظامی جهان از سطح و جنجال بسیار بالایی برخوردار است.

نیروهای ارتش آمریکا در حال تمرین جودو

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه جودوکار مشهوری است

برخی از اصطلاحات مهم[ویرایش]

تکنیک اوچی ماتا در مسابقات جودو

سالن عظیم مسابقات جودو جایزه بزرگ جهانی در فرانسه

• جودوکا: جودوکار
• اوکِمی: تکنیک افت بی خطر (نحوهٔ صحیح زمین خوردن)
• مائه ماواری: غلت به جلو
• دوجو: محل تمرین جودو
• سِن‌سِی: استاد
• میگی: راست
• هیداری: چپ
• جودوگی: لباس جودو
• ریتسورِی: تعظیم ایستاده
• سِیزا: نِشَسته یا نِشَستن
• رِی: دستور ادای احترام
• هاجیمه: دستور شروع مسابقه
• ماتِی: دستور توقف مسابقه
• جونای: داخل
• جوگای: خارج
• تاتامی: تشک (حصیری) جودو
• نه‌وازا: فنون خاک
• توری: مبارزی که اجرای فن می‌کند (یا برندهٔ نهایی فن)
• اوکه: مبارزی که فن بر روی او اجرا می‌شود (یا بازندهٔ نهایی فن)
• آنزا: چهار زانو نشستن
• آشی وازا: تکنیکهای پا
• آیومی آشی: راه رفتن عادی
• گوشین هو: طریقت دفاع از خود
• گوشین جوتسو: هنر دفاع شخصی (در برابر سلاح‌های سرد و گرم)
• هانسوکوماکی: شکستن مقررات در مسابقه
• جی گوتای: استقرار یا حالت دفاعی
• جوسِکی: مکان نشستن ویژه یا بالاتر در دوجو برای جودوکاران ارشد
• کوزوشی: شکستن و برهم زدن تعادل حریف یا حریفان (کلید و آغاز هر فن)
• تسوکوری: قرارگیری در وضعیت پرتاب یا خاک کردن (بعد از کوزوشی)
• کاکه: تکمیل یا اجرای نهایی فن (بعد از تسوکوری)
• کی کو: تمرین
• کی گا: صدمه
• کی آی: فریاد روحیه بخش یا خروش روح
• کوشی وازا: تکنیکهای کمر
• مودان شا: کسی که کمربند سیاه ندارد
• ناگه وازا: تکنیکهای پرتاپ کردن
• اوبی: کمربندی که روی لباس می‌پوشند
• رِی گی ساهو: تشریفات و رسوم اخلاق و احترام در دوجو
• رِنراکو وازا: تکنیکهای ترکیبی
• رِنزوکو وازا: تکنیکهای ادامه دار
• ریتسورِی: تعظیم کردن در حالت ایستاده
• شی آی: مسابقه
• سوتای رنشو: حریف تمرینی
• تای ساباکی: جابجایی بدن
• توکویی وازا: فن شگرد یا فنون موردعلاقه
• تسوری کومی: بالا کشیدن
• وازا: فن
• یودان شا: کسی که کمربند سیاه دارد
• زارِی: تعظیم کردن در حالت زانوزده
• نوگاره کاتا: فرمها یا روش‌های فرار از فن

احترام و اَدب در جودو[ویرایش]

یکی از اصلی ترین و بنیادی ترین مسائلی که در جودو حاکم است ، احترام به بزرگتر ، پیشکسوت و رعایت ادب و رفتار اجتماعی است ؛ جیگورو کانو در این امر بسیار حساس بود و همواره به شدت تلاش می کرد که ابتدا از لحاظ اخلاقی و روحی هنرجویان خود را تربیت کند و سپس به تربیت بدنی و رزمی آنها بپردازد. او هموراه در زمان پیری و از پا افتادگی نیز همیشه به شاگردان ارشد خود مسئله اخلاق و منش انسانی را گوش زد می کرد ، و به آنان خاطر نشان می نمود که در آینده نیز به شاگردان خود این مسئله را انتقال دهند.

جودو ورزشی است که جزء در راه تقوی به کار نمی‌رود
جیگورو کانو (بنیان گذار جودو)

فنون[ویرایش]

اجرای فن هارای‌گُشی

هنرجویان کودوکان در ژاپن

فنون جودو در سه بخش فنون پرتابی (ناگه وازا)، فنون خاک (کاتامه وازا یا نه وازا) و فنون ضربه ای (آتِمی وازا) قرار می‌گیرند:

فنون پرتابی (ناگه وازا)[ویرایش]

این فنون شامل دو گروه فنون پرتابی سرپا (تاچی وازا) و فنون قربانی (سوتِمی وازا) می شود. در فنون قربانی، اجراکنندۀ فن (توری) با افت بدن خود به سمت پهلو یا عقب همراه با دریافت کنندۀ فن (اوکه) او را پرتاب کرده یا به خاک می زند. این گروه دارای دو دستۀ فنون قربانی یا افت به سمت عقب (ماسوتِمی وازا) و فنون قربانی به پهلو (یوکوسوتِمی وازا) است. فنون سرپا نیز برحسب بخش کلیدی بدن در اجرای فن به سه زیرمجموعه تقسیم می شود:

• آشی وازا (ashi-waza): فنون پا
• ته وازا (te-waza): فنون دست
• کوشی وازا (koshi-waza): فنون مفصل رانی یا کمر

فنون خاک (کاتامه وازا یا نه وازا)[ویرایش]

این فنون دارای سه زیرمجموعه می‌باشند:

• اوسائه کومی وازا (osaekomi-waza): فنون مهار و کنترل حریف
• شیمه وازا (shime-waza): فنون خفه یا بیهوش کردن
• کانسِتسو وازا (kansetsu-waza): فنون قفل کردن و شکستن مفاصل

فنون ضربه ای (آتِمی وازا)[ویرایش]

این فنون خطرناک طبق سنت به درجات بالای دان یک آموزش داده می شود و شامل کلیۀ حرکات ضربه ای دست و پا می شود.

امتیازات[ویرایش]

در نبردهای رقابتی این هنر رزمی چهار نوع امتیاز وجود دارد که به ترتیب زیر می‌باشد:

1. یوکو امتیاز متوسط معادل ۱ امتیاز
2. وازاری امتیاز بزرگ معادل ۱۰ امتیاز
3. ایپون امتیاز کامل یا ضربه فنی محسوب شده که معادل ۱۰۰ امتیاز است و کسب این امتیاز باعث برد و پایان مسابقه می‌شود.

کسب دو امتیاز وازاری در طول مسابقه نیز معادل امتیاز ایپون و پایان مسابقه است.

پیشتر امتیازی به نام کوکا نیز وجود داشت که در سال ۱۹۸۸ حذف شد.

شیوۀ پیروزی در مسابقات[ویرایش]

در مسابقات جودو کسب امتیاز به دو شکل اجرای فنون در حالت تاچی وازا (سرپا) و اجرای فنون در حالت نه وازا (خاک) صورت می‌گیرد. هر یک از دو جودوکار که در طی مسابقه موفق به اجرای فن در یکی از این دو حالت گردد در صورت دستیابی به امتیاز کامل یا ایپون مسابقه را به نفع خود پایان خواهد داد. در صورتی که جودوکار از فنون تاچی وازا استفاده نماید داور بسته به شیوه زمین خوردن حریف یکی از امتیازات یوکو، وازاری یا ایپون را به اجراکننده فن (توری) خواهد داد. اگر به هر شکل ممکن (مثلاً پس از اجرای فن) دو جودوکار به زمین بیافتند و یکی از دو مبارز بتواند حریف را در حالت خاک (کاتامه وازا) یا نه وازا، به طوری که پشت حریف با تشک تماس یابد و بر حریف کاملاً مسلط شود یا او را مهار نماید (اوسائه وازا)، داور بسته به مدت زمانی که حریف در حالت خاک است به اجراکننده فن امتیاز خواهد داد.

اگر مجری فن (توری) برای مدت ۱۵ ثانیه بتواند حریف (اوکه) را در خاک نگاه دارد یک امتیاز وازاری و چنانچه بتواند به مدت ۲۰ ثانیه اوکه را مهار کند با امتیاز کامل ایپون به پیروزی خواهد رسید.

محبوبیت جودو در المپیک[ویرایش]

جودو نخستین ورزش رزمی بود که وارد بازیهای المپیک شد ، و در هر دوره به محبوبیت این ورزش ژاپنی افزوده شد ، به طوری که این ورزش لقب هنر المپیک را ازآن خود کرد ، همچنین در المپیک 2000 سیدنی جودو عنوان دومین ورزش سخت جهان و دومین ورزش جنجالی المپیک را صاحب شد.

کنفرانس سالانه فدراسیون جهانی جودو IJF[ویرایش]

فدراسیون جهانی جودو قصد دارد که در جهت توسعه روز افزون و پرورش متوالی جودو در جهان به ویژه سرمایه گذاری در بخش خردسالان و نوجوانان در مسیر هرچه بهتر برای پیشرفت جودو دست یابد؛ به همین منظور سالانه فدراسیون کنفرانس بزرگی را در نقاط مختلف جهان برگزار می کند و سرمایه گذران بزرگ ورزشی جهان و ورزش دوستان ، دولتمردان ، و نهادهای ورزشی کشورهای جهان دور هم جمع می گردند و به بررسی عملکردها و نقاط ضعف ، روش ها ، و شرایط و ظوابط هر چه بهتر در جهت توسعه جودو قدم برمیدارند. به گونه ای که در این کنفرانس ده ها میلیون ها دلار جمع آوری و صرف توسعه این ورزش المپیکی در کشور های کم بزاعت می گردد.

کنفرانس سالانه فدراسیون جهانی جودو

محافظ (پوشش سر)[ویرایش]

پوشیدن روسری در جودو به دلایل ایمنی جودوکار ممنوع است.^[۴]

تغییر قوانین در سال ۲۰۱۲[ویرایش]

طبق آخرین تغییرات قوانین توسط IJF (فدراسیون جهانی جودو) دست زدن به پا، به هر صورتی خطاست و اخراج جودوکار را به همراه دارد و کندن دست از لباس به صورت دو دست یا یک دست نیز با یک اخطار روبرو می گردد.

پر افتخارترین کشورهای جهان در کسب مدال و توسعه جودو[ویرایش]

اسامی لیست زیر برپایه اطلاعت سایت جهانی پایه جودو (JUdobase.org) تنظیم شده اند از سال 2009 تا کنون:

• 1- ژاپن
• 2- روسیه
• 3- فرانسه
• 4- برزیل
• 5- کره جنوبی
• 6- هلند
• 7- آلمان
• 8- مغولستان
• 9- استرالیا
• 10- گرجستان
• 11- ازبکستان
• 12- انگلستان
• 13- چین
• 14- ایتالیا
• 15- ایالات متحده آمریکا
• 16- اسلونی
• 17- آذربایجان
• 18- مجارستان
• 19- کانادا
• 20- کوبا
• ایران در این لیست رنکینگ 67 را از آن خود کرده است.

ضعف جودو ایران[ویرایش]

در دست کم یک دهه اخیر متأسفانه جودو ایران با ضعف شدیدی مواجه شده است که بیشتر کارشناسان علت آن را دوپینگ و از همه مهمتر مشکلات شدید مالی ورزشکاران، نداشتن تکنیک و تاکتیک مناسب کافی در جودو، عدم استفاده از تجربه و دانش استادان و مربیان طراز اول خارجی و ضعف مدیریتی فدراسیون می دانند. کمرنگ شدن بعد فرهنگی و اخلاقی جودوی سنتی نیز به گرایش جوانان به بعد رقابتی و فیزیکی (دوپینگ) جودو دامن زده و از کیفیت کلی این هنر رزمی در ایران کاسته است. جودو ایران پس از درخشش کسانی همچون میراسماعیلی و میران و رودکی و آخوندزاده؛ با افت بسیار شدیدی مواجه گشته و دیگر رنگ قهرمانی را زیاد نچشیده است.

به طور کلی کارشناسان ضعف جودو ایران را در عناوین زیر طبقه بندی کرده اند:

• مشکلات شدید مالی ورزشکاران و بیکاری بیش از 95 درصد جامعه قهرمانی عرصه جودو (عدم کسب درآمد مالی)
• عدم حمایت وزارت ورزش از جودو
• عدم حمایت نهاد های کمیته ملی المپیک از جودو
• ضعف شدید مدیریتی و وجود رانت و پارتی در فدراسیون جودو ایران
• عدم گسترش سالن ها و باشگاه های جودو در سطح کشور ( بیش از 80 درصد سالن های جودو ایران به شدت فرسوده هستند)
• عدم وجود سالن مجزا برای ورزش جودو در تمامی شهرستان های ایران (مشترک با کشتی)
• عدم وجود مربی با تکنیک و تاکتیک ( آشنایی و به روز بودن )
• عدم وجود اسپانسر و سرمایه گذار در جهت توسعه و استعداد یابی جودو
• توجه بیشتر جودوکاران به بعد قدرتی جودو و کمبود تاکتیک و تکنیک روز جهانی در جودو ایران
• بازشدن فاجعه بار مسائل دوپینگ در میان جودوکاران و کورشدن پیشرفت تکنیکی و تاکتیکی

آموزش بستن باند دست به 2 شیوه

باند دست ، باندی است که آن را دور دست ها میپیچند و از روی آن دستکش بوکس را میپوشند. این باند هم دستکش را محکم میکند و هم از بو گرفتن درون دستکش با جذب عرق دست به خود جلوگیری میکند. این باند را میتوانید از فروشگاه های لوازم ورزشی با قیمت ناچیزی خریداری کنید.

در این پست 2 تصویر قرار داده ام که نحوه ی پیچیدن این باند به دست را آموزش میدهد. با کمی دقت در این تصاویر میتوانید نحوه ی بستن این باند به دور دست را فرا بگیرید.

ذکر این نکته نیز لازم می آید که روش اول نیاز به یک باند بلند دارد اما شیوه ی دوم (شیوه ی استاد اویاما) با یک باند متوسط نیز انجام پذیر است.

    

باشگاه شوتوکان کاراته رشتخوار